25 okt’16 door: Henri Koek

Het is weer ‘griep-prik-tijd’. Als trainer/coach van talentvolle sporters een gespreksonderwerp die de gemoederen flink bezig kan houden. Met name op internet doen vele ‘spookverhalen’ de ronde. En sommige zwemmers en/of hun ouders vinden het dan lastig om fictie van non-fictie te onderscheiden.

Arjen Lubach besteedde daar, op geheel eigen wijze, een item aan. Het filmpje duurt 13 minuten. Tussen de grappen en de grollen door zit een ontzettend sterke uitleg wat vaccineren nu eigenlijk is en welke facebook-spookverhalen naar het rijk der fabeltjes kunnen worden verwezen en waarom.

Klik hier voor het filmpje. Een aanrader!

Let op! Lubach heeft het vooral over het vaccineren in het algemeen. Voor de griepprik geldt dat deze élk jaar opnieuw gegeven moet worden. de grootste natuurwetenschappelijke nieuwssite van Nederland; scientias.nl plaatste een uitgebreid en prachtig artikel over de griepprik. Niet alleen wordt de werking van het vaccineren uitgelegd. Ook het verschil tussen griep en verkoudheid komt aanbod. En de uitleg waarom jaarlijks tegen de griep gevaccineerd moet worden is eveneens aanwezig. Het artikel zal door de meeste zwemmers van 14 jaar of ouder (met scheikunde in het pakket), goed gelezen en begrepen kunnen worden. klik hier voor de link.

Als trainer kun je zowel het filmpje als het artikel in elk geval goed gebruiken in je voorlichting aan zwemmers en ouders. Met uitzondering van ‘geloofsovertuiging’ zijn in elk geval alle argumenten die ik als trainer ooit heb gehoord om geen griepprik te nemen op een begrijpelijke manier ontkracht.

Ik krijg wel eens de vraag of je de griepprik bij een bepaald niveau zwemmers verplicht zou moeten stellen. Zelf heb ik dat nooit gedaan, maar ik heb zwemmers wel altijd met klem aangeraden om die prik wel te nemen. Je traint tientallen uren per maand. Per jaar ben je duizenden euro’s kwijt aan reiskosten, contributies, trainingskampen en wedstrijden. Je betaalt honderden euro’s voor badkleding. Je werkt een half jaar lang knetterhard toe naar die ene belangrijke wedstrijd om je droom te verwezenlijken. Het kost je ontzettend veel moeite om school, zwemmen en de broodnodige ontspanning met elkaar in balans te brengen. Wat dat betreft loop je vaak op het randje en is je natuurlijke weerstand niet altijd even hoog. En dan staat je belangrijkste wedstrijd voor de deur…. En dan wordt je stevig ziek door de griep…. Omdat je geen griepprik wilde nemen die je twee tientjes kost…. Onbegrijpelijk toch?

toch heb ik de prik nooit verplicht gesteld en wel om drie redenen;

1. Ik vind dat zwemmers (of hun ouders) zélf moeten bepalen welke (genees)middelen ze wel of niet moeten gebruiken. Ik adviseer zelf tot het niveau waarop ik er verstand van heb en anders verwijs ik door naar een deskundige. De zwemmer is uiteindelijk verantwoordelijk voor alles wat hij binnen krijgt en ik niet. En dat geldt zowel voor medicijnen als voor voeding.
2. Ik denk ook graag na over de ‘lange termijn ontwikkeling’ van het talent. Het ene jaar een belangrijke wedstrijd missen door een ‘te voorkomen probleem’ levert voor het volgende jaar in elk geval heel andere gespreksstof op. Of nu gaat om wel/niet een griepprik nemen, het te laat melden van ‘blessures’, het slecht omgaan met blessures of juist ongezonde voeding. Ik waarschuw van te voren, ik informeer, ik licht toe, maar uiteindelijk moet de zwemmer leren zijn eigen keuzes te maken en de bijbehorende consequenties te accepteren. “What doesn’t kill you, makes you stronger” en het leren accepteren van consequenties van gemaakte keuzes hoort óók bij talentontwikkeling.
3. De consequenties van de keuze van de een, zijn weer leerzaam voor de ander. Welke consequentie een zwemmer ook te accepteren heeft, ploeggenoten, trainers, ouders, iedereen kan ‘mee leren’ met en van die zwemmer. Voor de ‘talentontwikkeling’ van de groep en de directe omgeving dragen vervelende leerconsequenties alleen maar bij aan het leerklimaat.

Tot slot nog vier tips voor als de griepprik wel genomen wordt;

1. Overleg met een huisarts die affiniteit heeft met (top)sport of anders met een sportarts. Huisartsen die niets met sport hebben zullen het moeilijk vinden om zich in de positie van een sporter te verplaatsen. Het kan zelfs voorkomen dat ze weigeren een griepprik te geven.
2. Kies het tijdstip van vaccineren goed uit. Er kan een kleine reactie optreden. De prik vlak voor een hele belangrijke wedstrijd plannen is dan niet aan te raden.
3. Als een arts in het bad komt vaccineren na een training; regel een afgesloten ruimte! Die prik is zo gegeven en er hoeft geen badkleding uit. Toch lijkt het wat raar voor de baantjes zwemmers of het bad personeel wat na de zwemtraining het zwembad binnen komt. Die zien een spuit in een zwemmer gaan. Voordat je het weet heb je een hardnekkig ‘dopinggerucht’ aan je broek hangen.
4. Zwemmers vergeten snel en denken dat ze de immuniteit hebben door die griepprik. Persoonlijke hygiëne en verzorging blijft de belangrijkste basis om veel vervelende kwaaltjes waar de griepprik niet tegen beschermt, te voorkomen. Het kwam al aan de orde in het filmpje en in het artikel; maar voor jonge mensen in ontwikkeling moet je zulke boodschappen blijven herhalen.